R – RADOVLJICA
Miniaturowa perła Słowenii
Małe miasteczko w północno zachodniej Słowenii (6 tys. mieszkańców). Radovljica znajduje się zaledwie sześć kilometrów od najpopularniejszego słoweńskiego kurortu – Bledu (https://www.radekfogel.pl/b/bled/). Tutaj jednak nie spotkamy się z masową turystyka. Wręcz przeciwnie. Miasteczko wydaje się zupełnie spokojne, nawet opustoszałe.
Radovljica jest malowniczo usytuowana na skarpie nad Sawą. Mimo, że jest miniaturowych rozmiarów, osada zalicza się do jednych z najlepiej zachowanych zespołów miejskich z okresu późnego Średniowiecza i Renesansu.
Trudno tu jednak operować terminem zespół miejski 🙂 Starówkę w gruncie rzeczy tworzy tak naprawdę jeden plac długości 150 metrów – Linhartov Trg.
Nazwę zawdzięcza znanemu słoweńskiemu dramatopisarzowi. Wokół placu przyglądam się dawnym mieszczańskim kamienicom, które kryją w sobie mnóstwo piękna architektonicznych detali z okresu gotyku, renesansu i baroku. Jedna z pierwszych po lewej stronie to kamienica Vidičeva (Vidičeva hiša) z interesującymi narożnymi wykuszami.
Naprzeciwko znajduje się fontanna i pomnik urodzonej w Radovljicy Josipiny Hočevar – przedsiębiorczej kobiety oraz założycielki specjalnego funduszu dla sierot i biednych uczniów.
Kilka kroków dalej zatrzymuję się przy Domu Lectarjeva, czyli Muzeum Piernika.
Od ponad 250 lat produkuje się tu pierniki w kształcie serca według oryginalnej receptury. Po drugiej stronie znajduje się Dom Šivec – znakomity przykład XVI w. rezydencji mieszczańskiej. Na pierwszy rzut oka nie przypadła mi do gustu. Gdy jednak wnikliwie zacząłem odkrywać szczegóły zmieniłem zdanie. Uwagę przykuwa zwłaszcza fresk Miłosiernego Samarytanina.
Wewnątrz urządzono galerię sztuki. Sąsiednią barokową kamienicę Komana zdobi z kolei fresk św. Floriana.
Najpopularniejsza atrakcja Radovljicy mieści się w budynku dawnego zamku Thurn.
Kasztel przebudowano w XVIII w. na rokokowy pałac. Imponuje monumentalna klatka schodowa. W dawnych komnatach urządzono Muzeum Pszczelarstwa. Pięknie prezentuje się kolekcja uli. Na końcu placu znajduje się zabytkowy budynek plebanii kościelnej z tzw. „gotycką karczmą”, w której ksiądz sprzedawał wino po nabożeństwach. Skoro jest plebania musi być i świątynia… Znajdujący się nieopodal późnogotycki kościół św. Piotra zachwyca gwiaździstymi sklepieniami i kwiatowymi malowidłami na suficie.
Pięćdziesiąt metrów poniżej głównego placu docieram do punktu widokowego nad Sawą. Stąd podziwiam malowniczą panoramę. Najwyższy w Słowenii wierzchołek Triglav (2864 m n.p.m.) schował się za chmurami…
Kilka kilometrów dalej na południowy wschód, jeszcze w granicach gminy Radovljica, znajduje się wieś Brezje. Miejscowość słynie z największego w kraju sanktuarium maryjnego.
Pierwszy kościół powstał w XV w. Z końcem XIX w. osiedlili się tu Franciszkanie, którzy zbudowali nową neobarokową świątynię. Pielgrzymi modlą się przed łaskami słynącym obrazem Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych (Marija Pomagaj).
Brezje to narodowe sanktuarium Słoweńców. Co roku przyjeżdża tu niemal pół miliona pielgrzymów prosząc Matkę Bożą o wsparcie.